Uitvaartbureau Jan Fiddelaers: “Ook nu voor iedereen een waardig afscheid”

Afscheid nemen van een dierbare in deze periode is anders dan anders. En dit geldt niet alleen voor de nabestaanden, maar ook voor de uitvaartverzorgers. Het vraagt van iedereen extra flexibiliteit en creativiteit. Tot nu toe lukt het Uitvaartbureau Jan Fiddelaers nog steeds om een waardig afscheid te verzorgen. Ik sprak met Renske Fiddelaers, directeur Uitvaartbureau Jan Fiddelaers. Het familiebedrijf verzorgt al meer dan 27 jaar uitvaarten in Heeze-Leende en omgeving. En ja, deze periode is zeker anders dan anders. Het aantal uitvaarten per week is verdrievoudigd, de communicatie met de nabestaanden verloopt niet zoals voorheen en de dienst krijgt vaak een andere invulling. Een grote impact voor het hele team. Wat doet dit met jullie organisatie? “Het is een rare gewaarwording dat er zoiets is wat ons allemaal treft en zo dichtbij komt. Sinds de melding van de eerste overledene aan het coronavirus bij ons binnenkwam, volgden er al snel meer. Daar waar we eerst gemiddeld drie uitvaarten per week deden, ontvangen we nu wel eens vier overlijdensmeldingen per dag.” Welke maatregelen hebben jullie extra moeten treffen? “Onze manier van werken bij de verzorging van een persoon die is overleden aan corona is heel anders. We moeten ons extra goed beschermen als we in contact komen. Ook wij dragen een mondkapje, schort, handschoenen en een bril. Want zelfs na overlijden is het virus nog enkele uren tot een dag over te dragen. Naast deze extra maatregelen houden we ons natuurlijk aan de ‘standaardmaatregelen’; we schudden geen handen en houden zoveel mogelijk de anderhalve meter afstand in acht. Dat laatste is als collega’s gezien de werkzaamheden niet altijd mogelijk, maar we houden er rekening mee daar waar het gaat.”

Juist in deze tijd vinden we het nog belangrijker om mensen een waardig afscheid te geven met alle aandacht die daarbij hoort. Renske Fiddelaers, directeur Uitvaartbureau Jan Fiddelaers

Hoe communiceer je nu met de nabestaanden? “Vóór het coronavirus voerden wij alle gesprekken met de nabestaanden aan huis. Nu doen we dat alleen nog maar bij het eerste gesprek en stemmen we de rest van de regelingen op afstand af om het aantal contactmomenten te verminderen. Als er sprake is van gezondheidsklachten bij de nabestaanden of als het gaat om een persoon die overleden is aan corona, stemmen we alles telefonisch of met videobellen af. Dat is voor ons ook heel raar, normaal zit je met de mensen aan tafel en nu moet het op afstand. In het begin voelt dat alsof je mensen tekortdoet. Maar we merken dat mensen deze manier van communiceren al enigszins gewend zijn omdat er vaak een intensieve zorgperiode aan het overlijden vooraf gaat waarbij de communicatie nu ook anders verloopt.” Wat is de impact op de afscheidsdienst? “Momenteel mogen er maximaal 30 personen bij een uitvaart aanwezig zijn. Voor personen met een grote familie en sociale vriendenkring is dat heel verdrietig. Dan kijken we naar alternatieven zoals een livestream verbinding zodat mensen toch op afstand mee kunnen kijken.” Wat vind je het moeilijkst aan deze situatie? “Als ik iemand flink zie snikken, sla ik normaal gesproken een arm om diegene heen, bied ik een glaasje water aan of praat ik even kort met ze. Dat praten kan nog steeds, maar een hand op iemand schouders leggen kan niet meer. Dat vind ik wel heel lastig. Samen stil zijn kan wel en brengt ook intimiteit met zich mee.” Hoe gaan jullie als team met de aangepaste situatie om? “Het is fijn dat we een bedrijf hebben waar we goed met elkaar kunnen praten over dat wat we meemaken. Dat deden we altijd al, maar nu wel wat extra. Thuis delen kan ook, maar je collega’s weten precies wat je bedoelt en dat biedt heel veel steun.” Kunnen jullie het aantal uitvaarten nog aan? “Ja, we kunnen het nu nog aan. Je merkt dat de state of mind van al onze mensen is aangepast. Juist in deze tijd vinden we het nog belangrijker om mensen een waardig afscheid te geven met alle aandacht die daarbij hoort. We moeten er nu extra voor de mensen zijn. Iedereen zet zich daar volledig voor in.”

Mensen komen met hele mooie ideeën om het afscheid toch mooi in te vullen. We stimuleren de mensen om te kijken naar wat er vooral wel kan in plaats van wat er niet kan. Renske Fiddelaers, directeur Uitvaartbureau Jan Fiddelaers

Lukt het nog om een waardig afscheid te geven voor jouw gevoel? Het duurde even voor Renske deze vraag beantwoorde. Maar uiteindelijk volgt er een volmondig ‘ja’. Renske vult haar antwoord aan: “Het was lastig voor ons en voor de nabestaanden toen op het ene moment alles nog mocht en we terug moesten schakelen naar 100 en vervolgens naar 30 personen bij een uitvaart. In die tijd moesten we in de dagen tussen overlijden en het afscheid continu schakelen en aanpassingen doorvoeren. Nabestaanden moesten keuzes maken die je absoluut op zo’n moment niet wilt maken. Nu zijn de regels helder en zijn zowel wij als de nabestaanden beter voorbereid.“ Wat zie je in jullie branche gebeuren? “We hebben enkele uitvaartondernemers met wie wij normaal al vaak contact hebben. Dat is nu alleen nog maar meer geworden. We wisselen ervaringen en vragen uit en helpen elkaar daar waar het nodig is. Het is fijn om goede contacten en leveranciers te hebben waar je op kunt rekenen. Dat is in deze periode nodig. Wij hebben het geluk dat wij zelfvoorzienend zijn met een eigen rouwcentrum en een aula waar we diensten houden. We hebben het meer in eigen hand. De zzp’er bijvoorbeeld is afhankelijk van andere locaties, maar alle locaties hebben het druk dus je kunt daar minder makkelijk terecht. Je ziet nu al dat locaties extra voorzieningen treffen om overledenen te koelen. Ook zien we dat de tijd tussen overlijden en het nemen van afscheid steeds langer wordt. Je kunt niet meer overal snel terecht.” Natuurlijk is deze situatie voor iedereen meer dan vervelend. Wat zie je aan positieve dingen gebeuren? “Binnen de beperkingen die er zijn ontstaat veel creativiteit. Mensen komen met hele mooie ideeën om het afscheid toch mooi in te vullen. We stimuleren de mensen om te kijken naar wat er vooral wel kan in plaats van wat er niet kan. Vraag mensen bijvoorbeeld om een kaarsje aan te steken op het tijdstip van de dienst, deel de link voor de livestream of vraag de buurt om de vlag halfstok te hangen. Al dat soort dingen geeft de nabestaanden heel veel steun. Ook merk ik hoe veerkrachtig de mens is. Mensen kennen de regels en hebben vaak hun ideeën over de uitvaart daar al op aangepast. Sommigen houden het bewust heel klein en kiezen ervoor om na de crisis een herdenkingsdienst te organiseren met alle dierbaren die daarbij horen. Die berusting vind ik heel bijzonder om te zien. “ Heb jij slapeloze nachten? “Nee, gelukkig niet. En dat komt vooral omdat we goed zijn voorbereid. We leven mee en worden geraakt, maar door erover te praten krijgt dat een plekje.” Bron: https://www.coronakrant.nl/