De groei van online winkelen zet Brabantse binnensteden onder druk. Bezorgbusjes, retourstromen en strengere milieueisen komen samen in krappe straten waar ook ruimte moet blijven voor fietsers, terrassen en groen. De lastigste schakel is de laatste kilometer. Die is vaak het duurst, het minst voorspelbaar en bepaalt toch de ervaring van bewoners, winkels en webshoppers. In Brabant zoeken steden en ondernemers daarom naar slimme combinaties van techniek, planning en samenwerking om duurzame bezorging op te schalen, zonder dat de stad vastloopt.
Waarom die laatste kilometer zo lastig is
De laatste kilometer kent veel stops, weinig volume per zending en onzekere verkeerssituaties. Dat maakt ritten duur en foutgevoelig. Tegelijkertijd worden venstertijden strenger en gaan zero emissiezones in steeds meer steden gelden vanaf 2025, met verdere aanscherping richting 2030.
Een beleidsmedewerker mobiliteit vat het zo samen: “We willen leefbare straten met schone lucht, maar winkels moeten ook beleverd blijven. Dat vraagt precisie in logistiek en ruimtelijke keuzes.” Juist hier maakt slimme stadslogistiek het verschil.
Wat er al gebeurt in Brabant: voorbeelden uit de praktijk
In verschillende Brabantse steden lopen pilots en programma’s die de druk op de binnenstad verlagen en de uitstoot terugbrengen. Veel initiatieven draaien om bundeling, nabijheid en elektrisch vervoer.
Microhubs aan de rand van de stad. Vracht komt per bestelbus of lichte vrachtwagen naar een kleine overslaglocatie. De laatste kilometer gebeurt met elektrische bestelauto’s en cargobikes. Dit verlaagt aantal ritten en vergroot de leverbetrouwbaarheid in smalle straten.
Een mobiliteitshub als schakel. Grotere hubs combineren goederen, servicebusjes en deelmobiliteit. Voor stadslogistiek betekent dit dat bezorgingen worden gebundeld met retouren en servicestops, wat lege kilometers voorkomt.
Cargobikes en lichte elektrische voertuigen. Voor pakketjes, food en serviceonderhoud zijn ze sneller in drukke binnensteden en nemen ze minder ruimte in. Winkeliers zien minder hinder op de stoep en bewoners ervaren minder geluid.
Slimme routeplanning met realtime data. Dynamische software voorspelt venstertijden, voetgangersdrukte en laadpaalbeschikbaarheid. Chauffeurs krijgen routes die rekening houden met zero emissieregels, tijdsvensters en verkeersdrukte.
Een logistiek coördinator van een regionale pakketdienst zegt: “Sinds we via een microhub met cargobikes werken, leveren we sneller in het centrum en halen we retouren direct mee terug. De kosten per pakket dalen zodra de volumes in de hub stijgen.”
Hoe technologie en data het verschil maken
Digitale tools zorgen voor overzicht en sturen op prestaties. Denk aan:
Orderbundeling en timeslot keuzeschermen in webshops die hete routes vullen en pieken afvlakken.
Digitale toegang tot autoluwe zones, zodat bezorgers met een vergunning automatisch door slimme paaltjes worden herkend.
Energie en laaddata die ritplanning koppelen aan laadbehoefte en beschikbaar vermogen bij de hub.
Open data uit de stad, zoals wegwerkzaamheden en evenementen, die planners en chauffeurs vroegtijdig meenemen.
Een onderzoeker slimme mobiliteit legt uit: “Data maakt van de laatste kilometer een planbare keten. Het gaat niet alleen om een groene bus, maar om het juiste voertuig, op het juiste moment, met de juiste lading.”
Ondernemers aan het woord: kansen en knelpunten
Bedrijven passen hun logistiek stap voor stap aan. Dat vraagt investeringen, maar levert ook voordeel op.
Kosten en schaal. Elektrische voertuigen vragen een hogere startinvestering en laadinfrastructuur. Bundeling via een mobiliteitshub drukt kosten wanneer meerdere verladers meedoen.
Planning en cultuur. Chauffeurs leren anders rijden, planners gebruiken nieuwe software en klanten kiezen voor bredere aflevervensters. Dat vraagt begeleiding.
Samenwerking. Vervoerders, horeca, retail en bouwlogistiek delen capaciteit in dezelfde wijk. Hoe beter de afspraken, hoe stabieler de businesscase.
Een stadsdistributeur uit Midden Brabant zegt: “De techniek is er. De echte stap is samenwerking. Als drie grote verladers meedoen, kan de hub meteen fulltime draaien.”
Beleid en spelregels: waar gemeenten op sturen
Gemeenten in Brabant zetten in op duidelijke kaders en praktische steun om duurzame stadslogistiek te versnellen.
Stapsgewijze invoering van zero emissiezones, met overgangsregelingen, zodat bedrijven kunnen plannen.
Subsidies en tenders voor laadpunten bij hubs, cargobikes en slimme software.
Ruimte voor logistieke hubs in bestemmingsplannen en goede aansluitingen op doorstroomassen.
Heldere venstertijden en uniforme regels binnen de regio om chaos te voorkomen.
Het landelijke programma voor zero emissie stadslogistiek geeft de route aan richting 2030, terwijl Europese doelen voor schone lucht en klimaat de lat verder verhogen. Een wethouder mobiliteit zegt: “We maken de regels voorspelbaar en helpen ondernemers overstappen. Dat is de kortste route naar een leefbare binnenstad.”
Wat werkt in de praktijk: lessen om op te schalen
Begin waar de volumes zijn. Focus op drukke wijken en vaste afleverpatronen.
Bundel stromen over sectoren heen. Bouw, horeca en pakket leveren vaak in dezelfde straten.
Koppel webshopkeuzes aan logistieke realiteit. Slimme timeslots schelen ritten.
Meet en verbeter. Stuur op leverbetrouwbaarheid, stops per uur, bezettingsgraad en CO2 per zending.
Maak afspraken regionaal. Een eenduidige set regels in stadslogistiek Brabant voorkomt schipperen per gemeente.
Brabant zet de toon voor slimme stadslogistiek
Brabant laat zien dat duurzame bezorging niet alleen draait om stillere voertuigen, maar vooral om slimme organisatie. Microhubs, cargobikes, elektrische bestelauto’s en data gedreven planning versterken elkaar en maken de laatste kilometer schoner en betaalbaar. De sleutel is samenwerking tussen ondernemers, overheid en kennispartijen, met duidelijke spelregels en een stevige focus op schaal.
/)
