Weert en Cranendonck ‘nijver aan het water’ Magneet voor moderne bedrijvigheid

De verwachtingen zijn hooggespannen aan de oevers van de Zuid-Willemsvaart. Het kanaal - twee eeuwen oud – was ooit een belangrijke factor in de economische ontwikkeling van de aanliggende gebieden in Brabant en Limburg. Later verschoof de waarde van het water vooral naar de recreatieve kant, maar nu het goederenvervoer op de weg steeds vaker vastloopt neemt de betekenis van de binnenvaart voor de economie weer toe. Multimodaal goederenvervoer is nu het toverwoord, een transportketen waarin het grootste deel van het transport per spoor, door de lucht of over het water gaat en alleen het voor- en natransport nog over de weg. Na de aanleg van de multimodale haven De Kempen beschikken de gemeenten Weert en Cranendonck nu over een echte economische ‘trekker’. Havenexploitant GVT Group is een snelgroeiend internationaal vervoersbedrijf en allround logistiek dienstverlener die de markt verder kan ontsluiten. Zinkproducent Nyrstar en investeerder Heylen dragen bij aan de ontwikkelingen van de berdrijventerreinen

Goede infrastructuur Wil Versteijnen (GVT): “Deze haven wordt een belangrijke magneet voor de regio. Een goede infrastructuur – nu aan het water, straks misschien ook aan het spoor – is van steeds groter belang. De containerisatie neemt nog steeds toe, ook binnen Europa. Daar heb je terminals voor nodig. Mobiliteit is van levensbelang. We zien nu hoe snel het verkeer op de weg weer stilstaat als het economisch beter gaat. Daar kunnen dit soort overslagpunten een oplossing voor bieden.

Frans van Eersel (gemeente Weert): “Het initiatief voor de multimodale haven is indertijd vanuit Weert genomen, met subsidie van de provincie Limburg. Er was ook een bijdrage vanuit het rijk, de subsidieregeling Quick Wins. Het ‘quick’ bleek uiteindelijk niet van toepassing. Door allerlei procedures heeft het uiteindelijk acht jaar geduurd. Ik vind dat heel vervelend, zeker voor de ondernemers. De gemeente Cranendonck en Weert hebben samen goed opgetrokken. Wij zijn geen concurrenten, maar echt aanvullend aan elkaar.” De haven heeft voor de gemeente Weert nu al voordelen gehad, verzekert hij. “Dat Groep Heylen hier is gekomen voor de ontwikkeling van de logistieke campus in Weert heeft daar direct mee te maken. Het feit dat we hier tri-modaal kunnen ontsluiten (via de weg, het spoor en het water) is een Unique Selling Point. Ik ben deze week in China geweest voor acquisitie, maar we zijn ook met andere partijen in gesprek over vestiging. Dan is die haven toch een belangrijk verkoopargument, naast overigens Eindhoven Airport. Tri-modaal is nog zacht uitgedrukt, want je hebt – met de luchthavens van Eindhoven en daarnaast Budel – dus eigenlijk vier mogelijkheden.” Winkelstraten van de toekomst Wanneer de terminal eenmaal goed loopt en de bedrijventerreinen van Weert en Cranendonck lopen vol, dan kan dat duizenden extra arbeidsplaatsen opleveren, verwachten de gesprekspartners aan tafel. Zeker als grote e-commercebedrijven zich hier vestigen met grote warehouses en van daaruit de bestellingen gaan leveren. “De industriegebieden worden de winkelstraten van de toekomst”, zegt Versteijnen. “Wij hebben hier nu 20 tot 25 mensen aan de slag. We hebben getekend voor de bouw van een warehouse van 17.500 vierkante meter. Dat worden er dan dus veel meer. En als de tweede Maasvlakte bij Rotterdam verder tot ontwikkeling komt, leidt dat – volgens de afspraken die daarover zijn gemaakt – ook tot een flinke groei van de binnenvaart. Een groot aantal deel van de containers die daar aankomen, wordt overgezet op de kleinere binnenvaartschepen en gaan pas in de overslaghavens in het achterland (zoals hier in Budel/Weert) aan land.” De zeeschepen worden steeds groter en het aantal containers neemt toe. “Nu ben ik vooral nog een wegvervoerder, maar onze invoerhaven-poot wordt straks zeker zo groot als onze transport-poot. We gaan per 1 januari ook dagelijks varen van Moerdijk naar Tilburg, waar we eveneens een terminal hebben. We linken Tilburg dan weer aan deze haven.” Het belang van vervoer per spoor neemt toe. GVT is inmiddels gestart met vrijwel dagelijks goederenvervoer per trein van Tilburg naar Chengdu in China en vice-versa, vertelt Versteijnen. Arbeidsmarkt De ontwikkelingen rond het kanaal gaan zeker leiden tot meer arbeidsplaatsen in de beide gemeenten, verzekert ook wethouder Frans Kuppens (gemeente Cranendonck): “We praten niet alleen over bedrijven die meer innovatieve industriële bedrijven. Het zal moeilijk zijn om hier personeel naar toe te halen dat technisch gekwalificeerd is. We moeten de regio daarom aantrekkelijker maken voor de jeugd. Dat is nog een hele uitdaging. Hier komen mensen die een mooie, groene omgeving zoeken, maar op uitgaansgebied hebben we te weinig te bieden.” De werknemers van de zinkproducent komen grofweg voor een derde deel uit Budel, voor een derde deel uit Weert en voor een derde uit het Belgische Hamont. Denis: “En wat betreft het wonen, sorry voor de wethouders hier aan tafel, maar in Hamont kun je nog makkelijk aan een huis komen.” Industrieterrein van de toekomst Metalot is een nieuw te ontwikkelen, duurzaam bedrijventerrein naast het terrein van zinkproducent Nyrstar. Kuppens: “We zijn hier al een tijd mee bezig, maar verwachten dat het nu in een stroomversnelling komt. Metalot krijgt ook een campus voor open innovatie onder de naam Metalot 3C: Circularity Center Cranendonck. Het is een initiatief van twee van onze inwoners, hoogleraar Philip de Goey aan de Technische Universiteit Eindhoven, en Jan Vlassak, bestuurder in de gezondheidszorg. Zij hebben dit plan voor een universiteitscampus ontwikkeld. Ondertussen zijn de universiteiten van Tilburg, Leuven en Aken al aangesloten, evenals Fontys Hogescholen. Het wordt een campus die helemaal in het teken staat van duurzaamheid en circulariteit. Voor de langere termijn is het de bedoeling te komen tot bijvoorbeeld metalfuels, waarbij duurzaam opgewekte energie wordt opgeslagen in metalen.” Zo valt te denken aan een auto die niet op fossiele brandstof rijdt, maar op zinkpoeder (afkomstig van Nyrstar) waarin zonne-energie wordt opgeslagen. De ontwikkeling van een groot park met 170.000 zonnepanelen op Metalot door Nyrstar (voor de eigen – grote – energiebehoefte) is een andere grootschalige ontwikkeling op het bedrijventerrein Metalot. “Daarnaast zijn we bezig om lokale scholen, zoals roc’s, hier weer techniekopleidingen te laten aanbieden”, vervolgt Kuppens. “Er is een schrijnend tekort aan technici. Het is mooi als ook de universiteiten hierheen komen. Die willen vaak uit de stad weg en we hebben hier mooie natuur rondom. En er komt in het kader van Metalot 2,7 miljoen euro voor natuurcompensatie vrij. We zijn samen met Natuurmonumenten, Nyrstar en mensen uit de gemeente aan het kijken hoe we dat kunnen laten landen. Zo krijgen we een heel mooie combinatie: Metalot als het industrieterrein van de toekomst, duurzaam en met oog voor circulariteit, maar met veel groen en recreatiemogelijkheden rondom. Congresgebouwen en restaurants gaan zeker bijdragen aan de aantrekkelijkheid en aantrekkingskracht van dit gebied. Dat gaat een enorme vlucht nemen. Als Metalot straks op de kaart staat, gaan we een forse groei doormaken.” Campusgebouw Metalot Budel-Dorplein In Budel Dorplein werken de TU Eindhoven, overheid en bedrijfsleven samen om een internationale hotspot te maken voor het circulair gebruik van metalen en energie. In opdracht van Driestar BV heeft More for You een concept bedacht en een schetsontwerp gemaakt voor het monumentale pand De Cantine. Dit plan laat de potentie van het pand zien als centraal campusgebouw voor de gehele gebiedsontwikkeling van Metalot. In het plan verbinden we de campus met de omgeving, maken we het gebouw transparant, open en uitnodigend en faciliteren we ontmoeting tussen bewoners, ondernemers, overheid, studenten en docenten. Uiteraard met een hightech uitstraling, energieopwekkend en met circulaire materialen gebouwd. Voor de presentatie heeft More for You een film gemaakt waarin je wordt meegenomen op reis naar deze inspirerende plek. Zonne-energie Niet alleen Nyrstar werkt aan een grootschalig zonnepanelen-park, ook op het distributiecentrum Kampershoek 2.0 in Weert komen grote aantallen pv-panelen als het aan investeerder Heylen ligt. Caspanni: “Distributiecentra hebben natuurlijk hele grote oppervlaktes aan daken en die lenen zich uitstekend voor het plaatsen van zonnepanelen. In eerste instantie zijn die panelen bedoeld voor de gebruikers van onze panden zelf. Zij kunnen de energie dan direct gebruiken. Maar we zijn ook met een aanvraag voor een nationale subsidie bezig (SDE+). Dat maakt het interessant om meer energie op te wekken dan lokaal nodig is en die aan het energienet terug te leveren. We hebben nu voor totaal 500.000 vierkante meter zonnepanelen subsidie aangevraagd, voor al onze logistieke centra in Nederland. Voor Weert praat je dan over 120.000 vierkante meter pv-installaties. We zitten op meerdere logistieke hotspots en als ontwikkelaar, investeerder en belegger proberen we de behoefte van onze klanten steeds voor te zijn en op hun wensen in te spelen. Multimodaliteit is van toepassing op de meeste van onze locaties. Flexibiliteit in de keuze en gebruik van verschillende transportmodaliteiten is een belangrijke troef voor onze klanten.” Vertrouwen Caspanni somt de belangrijke factoren nog eens op voor een goede ontwikkeling van multimodaal transport en logistieke hotspots: nabijheid van rail- of bargeterminals en luchthaven, nabijheid van snelweg met goede op- en afritten, beschikbaarheid van grote kavels en beschikbaarheid van voldoende arbeidskrachten. Bovendien wordt hier goed samengewerkt tussen de gemeenten Weert en Cranendonck; elders zie je nog wel eens concurrentie tussen gemeenten.” De gemeenten hebben nog wel enkele wensen richting Den Haag: snelle aanpak van de knelpunten op de A2 (‘de economische slagader van Nederland’) en plaatselijk verbetering van de op- en afritten naar die snelweg. Daarnaast zijn ze van plan de mogelijkheden en aantrekkelijkheid van Cranendonck/Weert nog iets beter op de radar te krijgen bij het bedrijfsleven en het grote publiek, onder meer via reclame langs de snelweg. Denis pleit nog voor een snelle verbreding van de rijksweg die door het havengebied loopt. Maar over de volle breedte hebben ze er allemaal vertrouwen in dat deze ontwikkeling de regio een flinke boost zal geven. Versteijnen: “De ontwikkelingen gaan zo snel, je kunt eigenlijk niet verder dan drie jaar vooruitkijken. Ik denk dat we de ruimte die we nu beschikbaar hebben voor uitbreiding dan al heel hard nodig hebben.” En als bedrijven zoals GVT en Groep Heylen met ons aan tafel zitten en brood zien in deze ontwikkeling, dan geeft dat ons als overheid ook alle vertrouwen, besluit wethouder Van Eersel.