Waarom diëten niet werkt en wat je wel kunt doen om strakker in je vel te zitten

Afbeelding

Werd jij niet blij van je vakantiefoto’s en overweeg je nu om het zwemband probleem op te lossen met een dieet? Dan is er aan inspiratie op het internet geen gebrek: koolhydraat-arm, carnivoor, ketogeen, paleo of interval vasten, dit is maar een greep van een aantal populaire diëten van de afgelopen jaren. Misschien ken je ze wel of heb je er zelfs weleens wat van geprobeerd. Allemaal beloven ze hetzelfde: moeiteloos afvallen, fit worden en een betere gezondheid. De regels zijn vaak simpel: gewoon een aantal dingen niet eten en dan komt het resultaat vanzelf en lig jij volgend jaar wèl strak op het strand. Als ze al zover vooruit kijken, want meestal worden resultaten beloofd binnen 8 tot 12 weken. Even een paar weken op je tanden bijten, en dan kunnen we weer normaal doen. Dat vertellen we onszelf dan. Maar dat is een mythe want dat “normaal” is juist het probleem. Als je gezondheid nu niet is waar je wilt dat die is zul je jouw definitie van “normaal eten” moeten veranderen. Dat gaat je niet lukken met een dieet. Wij vertellen je waarom en wat er dan wel werkt.

Een tijdelijke oplossing gaat nooit werken voor een chronisch probleem

Als je weleens een dieet hebt geprobeerd, heb je misschien ervaren dat dit in het begin zelfs wel leuk kan zijn. Je hebt je research gedaan, een boek gelezen, recepten opgezocht of zelfs een maaltijdplan ingekocht. Je hebt bijvoorbeeld besloten om het ketogeen dieet te volgen. Je wilt graag wat afvallen omdat je niet blij was met hoe je erbij lag op het strand en hebt gelezen dat het ketogeen dieet de manier is om dit snel en moeiteloos te doen. In het begin kost het je niet veel moeite en je ziet resultaat want je leeft op 1200 calorieën en je bent gemotiveerd, dus alles wijkt voor jouw nieuwe regime. Onvermijdelijk komt er echter een punt dat er een van de volgende dingen gebeuren: de eenzijdigheid begint je tegen te staan, het wordt kerst/pasen/je gaat op vakantie en het lukt je niet om de draad weer op te pakken, je resultaat stagneert, je bent je motivatie kwijt en een cheatmeal per week worden er langzaamaan 2 tot 5 tot er eigenlijk niks meer over is van je dieet. Je trekt de conclusie dat diëten niks voor jou is en totdat je volgende zomer weer ongelukkig op het strand ligt verandert er niks.

Waarom extreme diëten niet werken

Dit is wat we vaak zien gebeuren bij onze cliënten en ook logisch als je het ons vraagt. Extreme diëten zijn niet vol te houden op de lange termijn, maar dat is wel wat er nodig is. Diëten werken omdat ze restrictief zijn, je hoeft niks af te wegen of bij te houden, daardoor eet je minder dan voorheen omdat je opties zo beperkt zijn. Die restrictie is tegelijkertijd wat het niet duurzaam maakt enerzijds omdat diëten doorgaans lastiger te combineren met een gezin en sociaal leven maar anderzijds ook omdat je constant van alles niet mag. Dit vraagt continu zelfbeheersing en kan een ongezonde relatie met voeding bevorderen omdat het een “verboden vrucht” effect kan veroorzaken: iets wat je niet mag wordt aantrekkelijker. Op een ketogeen dieet mag je geen koolhydraten. Dus bij alle suikerrijke voeding wordt je eraan herinnerd dat jij dit niet mag. Elke chocoladetaart die je tegenkomt wordt alleen maar aantrekkelijker. Het probleem met een dieet is dat het regels zijn die iemand anders heeft bedacht, die niet per se rekening houden met jouw voorkeuren. Misschien heb je wel een hekel aan bacon en eieren, maar je eet ze toch maar omdat dit dieet het voorschrijft. Dat maakt een dieet ook niet duurzaam, gezond eten moet ook lekker zijn.

Op de lange termijn werken diëten

zelfs averechts Een ander nadeel is dat diëten niet zorgen voor een blijvend resultaat. Het doel is nooit per se afvallen, dat is eigenlijk het makkelijke stuk. Het doel is resultaat behouden. Als je al resultaat behaalt met je ketogeen dieet, dan is dat vaak van korte duur. Zodra je stopt verval je weer in je oude gewoontes. Gewoontes die je de ongewenste gezondheid en gewicht opgeleverd hebben. Die pas je namelijk niet aan met je dieet.

Dat leidt tot het welbekende yoyo-effect en dat is schadelijker dan je denkt. Herhaaldelijk gewicht verliezen en weer aankomen leidt tot een ongezonde lichaamssamenstelling, waarin je steeds minder spiermassa en meer vetmassa overhoudt. Dat komt omdat je als je gewicht verliest, vrijwel altijd wat spiermassa naast vetmassa verliest. Als je dan weer aankomt, kom je datzelfde gewicht vaak in een groter deel vetmassa weer aan. Stel dat je bijvoorbeeld 80 kg weegt en je valt 10 kg af waarvan 5 kg spiermassa en 5 kg vetmassa. Vervolgens kom je weer 10 kg aan, maar dat is nu 3 kg spiermassa en 7 kg vetmassa. Ondanks dat je weer terug bent op je startgewicht is je gezondheid achteruit gegaan want je hebt minder spiermassa dan voor je crash-dieet. Spieren zijn belangrijk voor een goede gezondheid en afvallen is dus alleen zinvol als je vet verliest.

Een quick fix is er dus niet. Wat werkt er dan wel?

Het korte antwoord is: de basis consequent goed doen. Wat betekent dat? Focussen op gezonde voeding. Wat gezonde voeding is, is minder ingewikkeld dan je denkt: eet vooral onbewerkte voeding, dat is voeding waar zo min mogelijk mee gebeurd is. Dus appels eten in plaats van appelsap en kipfilet in plaats van worst. Kook je maaltijden zoveel mogelijk zelf en zorg voor eiwitten en voldoende groente/fruit in elke maaltijd. Ontbijt kan bijvoorbeeld zijn kwark met fruit en noten, lunch, een broodje zelfgemaakte tonijnsalade met gegrilde groente en voor het avondeten rijst met groenteroerbak en vlees of tofu.

Natuurlijk kun je binnen deze kaders nog keuzes maken om bijvoorbeeld geen gluten te eten als je daar gevoelig voor bent, maar voeding is persoonlijk en het is onzin om te stellen dat iedereen gluten, zuivel of koolhydraten zou moeten mijden zoals sommige diëten propageren. Voeding is niet per definitie goed of slecht, wat de gemiddelde fitfluencer je ook vertelt. Alles draait om balans. Kijk altijd naar het hele voedingspatroon en niet naar afzonderlijke keuzes.

Chocoladetaart is bijvoorbeeld niet heel rijk aan voedingsstoffen, maar iemand die 3 voedzame maaltijden per dag eet en daarmee voldoende vezels, vitamines, mineralen en eiwitten binnenkrijgt kan het prima hebben. Een ander die echter leeft van een ontbijt van 2 boterhammen met hagelslag, luncht met 2 saucijzenbroodjes en een blik Red Bull, en voor het avondeten vaker Thuisbezorgd belt dan zelf kookt kan het beter laten staan.

De 80/20 regel
We adviseren 80% gezonde voedzame keuzes te maken, zodat je 20% de ruimte hebt om keuzes te maken die niet per se gezond zijn voor je lijf maar het leven leuker maken, zoals een keer friet eten met je dochter of uit eten met je partner. Eten is namelijk meer dan uitsluitend brandstof. Eten is ook iets sociaals, we gebruiken het om dingen te vieren en soms ook te vergeten. Voor de een is dit belangrijker dan de ander. Verwachten van jezelf dat je nooit meer een biertje gaat drinken of chocoladetaart gaat eten (zoals gevraagd wordt in diëten) is niet realistisch voor de gemiddelde mens en ook niet nodig vinden wij. Voeding is onderdeel van je leefstijl. Met elke keuze die je maakt moet je je afvragen of dit iets is dat je de rest van je leven kan doen. Is het antwoord nee, dan is het geen oplossing.

Als afvallen een doel is zul je ook je hoeveelheden moeten beperken. Maar dat doe je beter door te leren matigen in plaats van een dieet te volgen. Gezond eten volgens bovenstaande regels gaat minder eten makkelijker maken omdat onbewerkte voeding beter verzadigt, je zit dus langer vol. Maar de meeste mensen hebben de balans scheef en willen geen keuzes maken, daarom is de helft van de Nederlanders ondertussen te zwaar. Eigenlijk willen we elke dag chocoladetaart eten zonder daar consequenties van te ondervinden. We kiezen er liever voor om even 12 weken een dieet te volgen zodat we daarna weer normaal kunnen doen, maar dat werkt alleen maar averechts. Een duurzame oplossing gaat juist over dat veranderen van je normale gedrag, dus stop met het zoeken naar het volgende dieet en start met kritisch kijken naar je leefstijl.

De duurzame oplossing van Hello Health Coaching

Bij Hello Health Coaching geloven we dan ook in een effectieve en duurzame aanpak voor vetverlies. In plaats van tijdelijke diëten, richten we ons op het ontwikkelen van een gezonde leefstijl die je op de lange termijn vol kunt houden. We begeleiden je bij het leren matigen, het maken van bewuste keuzes en het integreren van onbewerkte voeding in je dagelijkse routine. Samen werken we aan het herstel van de balans in je eetgewoonten, zodat je je fitter en energieker voelt. Zeg vaarwel tegen restrictieve diëten en omarm een nieuwe manier van leven die niet alleen leidt tot vetverlies, maar ook tot blijvende resultaten

Meer weten over Hello Health? Bekijk dan hier de website: hellohealth.me