Echte vernieuwers zijn een beetje rebels. Niet bang om buiten de gebaande paden te gaan. Of zelfs dwars tegen de stroom in. Alexander Suma – oprichter van IBIS Power en uitvinder van het PowerNEST – heeft ook uiterlijk wat van een kwajongen. Je ziet het voor je, als hij met een ondeugende twinkeling in zijn ogen vertelt over zijn schooltijd en hoe lastig hij was op de havo. Zo lastig zelfs dat ze hem na het derde jaar “op een nette manier vaarwel zeiden”. Drie jaar havo stond gelijk aan een mavodiploma en daarmee kon hij naar de MTS. “Ik vond school niet leuk”, zegt de man die aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) twee masters tegelijk deed en in Miami zijn doctoraat civiele techniek behaalde. Het was zijn docent natuurkunde op de MTS die zag dat de jongen die enen en tweeën scoorde omdat het hem “geen bal interesseerde”, veel meer in zijn mars had. “Je komt nu vooraan zitten en haalt alleen nog maar achten, anders krijg je ruzie met me”, zei hij. Dat maakte indruk. “Het was een brede vent’, grinnikt Alexander. “Vanaf dat moment ging het fantastisch en kreeg ik er ook echt zin in.”
Voor oplossingen naar de natuur kijken
Boze landlady
Het PowerNEST maakt gebruik van de zon en de wind. Natuurlijke elementen die in Miami – waar Alexander het idee krijgt voor zijn innovatief energiesysteem - volop aanwezig zijn. De trigger: een reprimande van zijn landlady; dat hij de airco niet had mogen uitzetten toen hij op vakantie naar Nederland ging. “Toen drong tot me door dat die dingen in Florida continu aanstaan. De huizen hebben er ook allemaal heel kleine ramen, om zo min mogelijk zon binnen te laten. Terwijl je die zon én de wind ook kunt benutten.” Het speelt door zijn hoofd als hij een opdracht moet maken voor het vak sustainable construction. Tijdens een saai college maakt hij wat schetsen en zo wordt het idee voor het PowerNEST geboren: één opstelling voor hoogbouw die zowel zonnepanelen als een windturbine bevat en tegelijkertijd rekening houdt met het uiterlijk van het gebouw. Alexander: “Tussen hoge gebouwen waait het altijd harder dan elders; dat is het venturi-effect. Met een turbine als menselijke toevoeging maakt het PowerNEST optimaal gebruik van de intelligentie van de natuur.”
“Ik mocht dit zelfs niet met mijn moeder bespreken om het patent niet in gevaar te brengen”
Goud in handen Het is in Alexanders ogen een heel logische oplossing; niets om veel heisa over te maken. Hij is dan ook zeer verbaasd als Bart Chernow, de vice provost van de Universiteit van Miami met wie hij zijn idee deelt, meteen de deur dicht doet, er een octrooigemachtigde bijroept en hem tot strikte geheimhouding maant. “Volgens Chernow had ik goud in handen en mocht ik dit zelfs niet met mijn moeder bespreken om het patent niet in gevaar te brengen.” Vanaf dat moment wordt hij persoonlijk gecoacht en een paar weken later geeft hij al een presentatie voor een groep angel investors. Ook krijgt hij een team van onderzoekers tot zijn beschikking. Tot zijn promotie werkt Alexander samen met de Universiteit van Miami. Maar als hij ziet hoeveel moeite het niet-Amerikaanse collega’s kost om in de VS te kunnen blijven, hij zelf een baan aangeboden krijgt in Nederland én de Europese Unie subsidie beschikbaar stelt voor de verder ontwikkeling van het PowerNEST, is de keuze voor een terugkeer naar Eindhoven snel gemaakt.
Start IBIS Power op High Tech Campus
Aan de TU/e wordt gewerkt aan de productontwikkeling en dat verloopt voorspoedig. Het team wint verschillende innovatie-awards waarmee een eerste prototype kan worden gebouwd en een onderneming kan worden opgestart. In november 2012 richt Alexander IBIS Power op - naar de ibis-vogel die net als zijn bedrijf op een slimme manier gebruik maakt van de wind. Verschillende partijen in de regio, waaronder Brainport Development, bieden ondersteuning. De High Tech Campus stelt kantoorruimte ter beschikking. Maar om de nodige slagen te maken naar een maakbaar en betaalbaar product met een zo hoog mogelijke efficiëntie is er méér nodig. Als een grote Europese subsidie Alexander in 2015 in staat stelt zijn team uit te breiden naar vijftien man, komt er schot in de zaak. Een jaar later wordt de allereerste unit geïnstalleerd in de Eemshaven in Groningen. Voor de uitvinder een geweldig moment: “Dat iets wat jij hebt bedacht en geschetst daar ineens staat en zoveel mensen je helpen om er een succes van te maken!”
Tegenwerking
Ook voldoende energieopbrengst bij ongunstig windklimaat
Na een jaar testen in Groningen wordt in 2017 voor het eerst een PowerNEST in een stedelijke omgeving geplaatst – op een flat in Utrecht. Alexander: “Veel mensen verwachtten dat het PowerNEST alleen aan de kust zou werken. Zelf dachten we in eerste instantie ook dat er in de stad wellicht niet genoeg wind zou zijn. Maar de proef in Utrecht wees uit dat het PowerNEST ook bij een ongunstig windklimaat meer opbrengt dan we vooraf hadden berekend. En dat omwonenden geen overlast ervaren – een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle toepassing in de bebouwde omgeving.” Een recent hoogtepunt is de plaatsing van een unit op het dak van het Zadkine Techniek College Rotterdam. Behalve dat het PowerNEST het schoolgebouw van groene stroom voorziet, biedt het studenten van het Zadkine de kans praktijkervaring op te doen met innovatieve energietechniek.
Nederlandse markt voor duurzame energie “onvolwassen”
Hoewel hij veel plezier beleeft aan het ondernemerschap, ondervindt Alexander bij de verkoop van zijn product de meeste tegenslag. Hij wijt het vooral aan de “onvolwassenheid” van de Nederlandse markt voor duurzame energie. “Veel mensen begrijpen nog altijd niet welke kant het op moet”, zegt hij. “En als ze het al begrijpen, zijn ze vaak niet bereid ervoor te betalen.” Het heeft hem wel geleerd om goed met tegenslagen om te gaan. “Daar ben ik denk ik wel een kei in geworden. Ik blijf positief, blijf de humor van dingen inzien en ga – als de gekozen weg doodloopt – samen met anderen op zoek naar nieuwe mogelijkheden en kansen.” Om gebouweigenaren over de streep te trekken, past het bedrijf zijn businessmodel aan. “We hanteren nu het ESCo-model (Energy Service Company), waarbij wij alle installatie- en onderhoudskosten voor onze rekening nemen en de bewoners hun energie bij ons afrekenen. Zo ontzorgen we de gebouweigenaren.”
)
