Is Nederland nog steeds een aantrekkelijke plek om te ondernemen, of begint de glans te vervagen? Nieuwe cijfers geven een genuanceerd antwoord en laten tegelijk een duidelijke trend zien.
Volgens een vers onderzoek van PwC is het ondernemingsklimaat in Nederland teruggezakt naar het niveau van 2013. De grootste terugval vond plaats in de afgelopen twee jaar. Tegelijkertijd steekt Nederland nog steeds gunstig af ten opzichte van omringende landen.
Wat zegt het nieuwe PwC onderzoek
PwC vergeleek Nederland met Denemarken, Zwitserland, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk en België. Die landen lijken economisch op Nederland en concurreren om dezelfde internationale investeringen. De conclusie is dubbel. Nederland verloor terrein ten opzichte van koplopers als Denemarken en Zwitserland, maar blijft aantrekkelijker dan de directe buren.
Barbara Baarsma, hoofdeconoom van PwC Nederland, nuanceert de zorgen. Zij wijst erop dat Nederland profiteert van grotere problemen elders. Denk aan de nasleep van de Brexit in het Verenigd Koninkrijk en de energieafhankelijkheid in Duitsland.
Een terugval naar 2013, wat ligt daarachter
Tussen 2013 en 2018 verbeterde het klimaat voor ondernemers juist sterk. Dat momentum is verdwenen. Vooral in de meest recente jaren ging het tempo van verslechtering omhoog. Dat wijst op meerdere samenkomende factoren, zoals kostenstijgingen, krapte op de arbeidsmarkt en onzekerheid rond regelgeving.
Belangrijk om te benadrukken. De situatie is niet alarmerend, maar wel een signaal. Het concurrentievoordeel ten opzichte van absolute koplopers slinkt, en herstellen kost tijd.
Nederland presteert nog steeds beter dan de buren
Ondanks de terugval blijft Nederland in trek als vestigingsplaats voor internationale bedrijven. In vergelijking met België, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk scoort Nederland gemiddeld beter. De combinatie van infrastructuur, digitalisering, internationaal talent en een relatief voorspelbaar beleid weegt zwaar in die beoordeling.
Voor ondernemers betekent dit dat Nederland nog steeds een solide basis biedt voor groei en internationalisering, al is het speelveld competitiever geworden.
De zestig indicatoren die het verschil maken
PwC baseerde de ranking op zestig indicatoren. Een greep uit de factoren die zwaar meetellen:
Kwaliteit van infrastructuur en logistiek
Toegang tot talent en kwaliteit van het onderwijs
Betaalbaarheid en beschikbaarheid van wonen
Fiscale stabiliteit en voorspelbaarheid van beleid
Innovatiekracht en digitaliseringsgraad
Energiekosten en leveringszekerheid
Regelgeving en administratieve lasten
De relatieve daling van Nederland wijst erop dat concurrenten sneller vooruitgingen op cruciale punten, of dat binnenlandse knelpunten zwaarder zijn gaan wegen.
Wat betekent dit voor jou als ondernemer
Kort samengevat. Nederland blijft aantrekkelijk, maar de marge ten opzichte van topregio’s wordt kleiner. Dat vraagt om scherpte in strategie en uitvoering. Denk aan:
Vooruit plannen op energie en huisvesting voor personeel
Investeren in digitalisering en productiviteit
Actief talent aantrekken via internationale werving en scholing
Risico’s spreiden over markten en ketenpartners
Volgen van beleidswijzigingen en tijdig anticiperen
Wie proactief handelt, kan de voordelen van de Nederlandse basis blijven benutten en de kwetsbaarheden beheersen.
Blik vooruit en wat te volgen
De hoofdboodschap. Het ondernemingsklimaat is terug bij 2013, maar Nederland staat er nog steeds beter voor dan veel directe concurrenten. De komende periode draait om versnellen van oplossingen voor woningmarkt, energiezekerheid, onderwijs en innovatie. Blijf de ontwikkelingen volgen, vergelijk je positie met relevante markten en deel je ervaringen. Welke indicator weegt voor jouw bedrijf het zwaarst op dit moment?
/)
