Managen met Mozes, Lessen uit de woestijn voor leiders van vandaag
Boek hoogleraar theologie Marcel Poorthuis
‘Ik herken in het handelen van Mozes principes die mij onontbeerlijk lijken voor de politiek’, schrijft voormalig premier Jan-Peter Balkenende in zijn voorwoord bij het boek ‘Managen met Mozes. Lessen uit de woestijn voor leiders van vandaag’ van hoogleraar theologie Marcel Poorthuis, dat net is verschenen bij uitgeverij Pardes/Amphora.
De bijbelse verhalen over Mozes vertellen hoe deze leider bescheidenheid combineerde met overtuiging en bezieling. Hoe hij een berooide en onderdrukte groep mensen tot saamhorigheid wist te brengen; ze opvoedde tot verantwoordelijkheid en vertrouwen. Bovendien voorzag Mozes zijn mensen van een mission statement: de Tien Geboden, zodat een rechtvaardige samenleving in een nieuw land mogelijk zou worden. Deze geschiedenis biedt voor alle tijden een model voor leiderschap: gezag, vertrouwen, maar formuleert ook een antwoord op opstand, argwaan en hebzucht.
Poorthuis stelt dat het boek voor twee groepen interessant is: voor mensen die geïnteresseerd zijn in de bijbel en religie die zo ontdekken dat de bijbel ook buiten de confessie van toepassing kan zijn. Daarnaast is het zeer relevant voor economen die op zoek zijn naar waarden: het gaat over de grondslag van de economie, waar komt begeerte vandaan, hoe kun je waardigheid en vrijheid bevorderen? Het boekje is met name van belang voor mensen die zich met leiderschap bezighouden en ten onrechte menen dat economie en ethiek losstaande zaken zijn. ‘Dat is een ernstige vergissing. Sommige leiders zijn narcistisch en menen dat zij het centrum zijn van de onderneming, in plaats van dat zij daaraan ondergeschikt zijn. Inspiratie door een dienend leider als Mozes (al wordt zijn leiderschap vrijwel continu betwist), kan inspireren tot zelfreflectie.’
Managementthema's
‘Ik vind dat er een nieuwe bezinning op economie nodig is, je kunt de huidige problemen niet puur technisch oplossen. Bijvoorbeeld of je CO2 in de grond kunt stoppen en daarmee kan denken dat het milieuprobleem is opgelost. Je moet naar de fundamenten kijken. Denken over economie betekent ook dat je moet onderzoeken hoe wij tegen de schepping aankijken, staan wij erboven om het te beheersen of maken wij er zelf deel van uit? Zijn wij ook niet verantwoordelijk voor de natuur, voor onze medemens? Zijn wij er juist niet voor om onze omgeving, deze schepping, de planten en alle bewoners te beschermen? Mozes liet zien dat hij een ideaal had dat veel verzet en angst opriep, maar toch ook iedereen aansprak. Hij bevrijdde zijn volk uit de slavernij, uit de uitbuiting door arbeid, schiep een toekomstbeeld en hoop en stelde daarvoor regels op (de tien geboden) die juist vrijheid, identiteit en niet te vergeten vrije tijd boden. Aäron was zijn communicatie-adviseur! En toch, op het hoogtepunt danst het volk om het gouden kalf en vergeet de weg naar waardigheid en ethiek. Doordat Mozes de gemeenschap van dienst was én er zelf deel van uitmaakte kon hij iedereen inspireren.’
In zijn boek behandelt Poorthuis managementthema’s als samenwerking, vertrouwen creëren, mission statement formuleren, tegenspraak binnen de onderneming organiseren, kritiek van een buitenstaander incasseren, dit alles geïllustreerd aan de hand van het verhaal van Mozes.