Genoeg redenen om juist niet tevreden achterover te leunen

De Brainport regio is booming. De economische rapportcijfers zijn uitstekend. En in harmonie werken we heel hard samen om de groei in goede banen te leiden. Kortom, we hebben alle reden om tevreden achterover te leunen en te genieten van het succes. “Fout, het is juist nu belangrijk om als regio door te pakken”, zegt Klaas Dijkhoff, de oud-politicus en VVD-coryfee, die door het kabinet als aanjager is aangesteld om de doorontwikkeling van de Brainport regio vorm te geven. Op uitnodiging van de jubilarissen WTC/e Brainport en Mikrocentrum (beiden 40 jaar, red) en met als gastheer High Tech Campus Eindhoven in de persoon van Commercieel directeur Jean Paul van Oijen, ging Dijkhoff in gesprek met Stijn Steenbakkers, wethouder Brainport, Economie, onderwijs, KnoopXL en Eindhoven-Noordwest van de gemeente Eindhoven. De insteek: ‘De Brainportisering van Nederland’.

“Natuurlijk behoeft het geen toelichting dat deze regio een van de economische pijlers van Nederland is”, vervolgt Dijkhoff. “In politiek Den Haag en de rest van Nederland ziet men dit ook. Maar tegelijkertijd lijkt de urgentie om door te pakken om deze regio verder te helpen minder groot dan wij vinden dat die moet zijn. Anders gesteld, we moeten ons in politiek Den Haag blijven profileren om de zaken die nodig zijn om een economische speler van formaat te blijven. Er zijn in de geschiedenis namelijk genoeg voorbeelden van landen, regio’s en bedrijven die de economische voorspoed als iets vanzelfsprekends ervaarden en vervolgens van een koude kermis thuiskwamen. Neem de Amerikaanse auto-industrie in Detroit of het merk Nokia. Toen ze, al dan niet gedwongen, stopten met investeren en innoveren werden ze heel snel ingehaald en voorbijgestreefd door de concurrentie. En ik hoef in deze regio maar te refereren aan de economische tegenwind die ons begin jaren 90 trof rondom DAF en Philips om aan te tonen dat niets voor de eeuwigheid is.”

Steenbakkers: “Tegelijkertijd is dit wel de as geweest waaruit de Fenix Brainport is verrezen. En het is natuurlijk goed om te zien dat jij nu als aanjager bent aangesteld en dat deze inspanningen zich concreet gaan vertalen in de strategische agenda voor Brainport die binnenkort gelanceerd zal gaan worden. Niet in de laatste plaats omdat deze agenda laat zien hoe breed en omvangrijk de uitdagingen zijn. Denk daarbij aan zaken als bereikbaarheid, wonen en welzijn en de krapte op de arbeidsmarkt.”

Dijkhoff: “De sterke groei gaat onherroepelijk knellen. Daarom is het goed om de samenwerking buiten de regio te gaan zoeken. Ik denk bijvoorbeeld om te beginnen aan regio’s rondom Tilburg, Den Bosch en Breda. Maar ook Noord Limburg en delen van Gelderland zou ik zeker mee willen nemen in het verhaal van Brainport. Een verhaal gestoeld op samenwerking en cohesie. Tegelijkertijd wil ik daarbij de regio oproepen wel de houding van ‘we doen het allemaal wel zelf’ te laten varen. Je moet de deur naar samenwerking naar buiten toe wel open zetten. Laat zien hoe je het hier doet en overtuig de rest van Nederland er van dat ‘Brainportiseren’ een meerwaarde biedt.”

Samenwerken, het woord valt deze middag regelmatig. De samenwerking binnen de Triple Helix word geroemd, de samenwerking op SRE-nivo genoemd. Dijkhoff: “Daarover kan ik kort zijn. De 21 regiogemeenten kunnen niet allemaal meer aan tafel schuiven. De regio zal zich met één stem naar buiten toe moeten laten horen Waar in mijn ogen de rol van de gemeente Eindhoven en in het bijzonder Jeroen Dijsselbloem belangrijk is. Als vijfde stad van het land en dankzij het netwerk van Jeroen kan de regio de boodschap uitdragen dat de doorontwikkeling van Brainport noodzakelijk is.”

Steenbakkers: “En dat doen we met inachtneming van de diverse belangen. Samenwerking maar met behoud van de eigen identiteit van elke gemeente. En ja , daar willen we natuurlijk als gemeente Eindhoven graag een voortrekkersrol in vervullen. Dat zien we ook als onze taak. Maar ik zeg er meteen bij dat kunnen en willen we natuurlijk niet alleen doen. Samen optrekken met vertegenwoordigers uit het onderwijs, bedrijfsleven en belangenorganisaties is in dit verhaal noodzakelijk. Samen moeten we onze punten blijven maken en zorgen dat de urgentie vanuit de politiek om dit te adresseren er is en blijft.”

Want dat de Brainport Regio een belangrijke aanjager van de BV Nederland is en zal blijven, daar zijn Dijkhoff en Steenbakkers het roerend eens.

Dijkhoff: “En niet alleen op regionaal en nationaal nivo. Ik ben er van overtuigd dat deze regio een belangrijke speler is in de wens van Europa om een economisch machtsblok te vormen ten opzichte van de VS en China. Of denk je dat Premier Rutten werd uitgenodigd door President Biden van de VS omdat ze elkaar zo aardig vinden? Nee, zowel in China als de VS kennen ze ASML en de Brainport Regio. En als je je dat beseft is dat eigenlijk wel weer heel mooi en het geeft ook aan wat voor potentie we hier hebben. Nu is de tijd om deze potentie verder uit te ontwikkelen.”

[apart kader]
3 vragen uit de zaal. De aanwezigen in de zaal kregen de mogelijkheid om vragen te stellen. We zetten de drie vragen kort op een rij met de antwoorden van Klaas Dijkhoff en Stijn Steenbakkers.

Bent u niet bang dat het ‘Brainportiseren van Nederland’ leidt tot nivellering door versnipperde aandacht en verdeling van geld en middelen?
Dijkhoff: “Niet als het Brainportiseren ten goede komt aan groei van de regio. Het is dus wel belangrijk om dat goed in te vullen. Door andere regio’s mee te nemen in wat het proces van ‘Brainportiseren’ inhoudt. Samenwerken en allemaal optimaal profiteren van die samenwerking. Dan ontstaat er een win-win voor iedereen.”

Wat betekent de groei voor de sociale component van de Strategische Brainportagenda?
Dijkhoff: “Dat we kritisch moeten zijn op wat de prijs van de groei kan en mag zijn, is duidelijk. Dat er een spanningsveld is tussen de economische groei en de daarmee samenhangende welvaart en het welzijn van mensen is helder. Niet iedereen maakt automatisch onderdeel uit van de Brainportontwikkeling. Je ziet dat dit bijvoorbeeld polarisatie in de hand werkt. Dat moeten we niet willen. Daarom mijn oproep aan overheid, maar ook bedrijfsleven: Zoek de grenzen van wat mogelijk is niet op, maar blijf er juist iets van weg. Dat neemt spanning weg en voorkomt dat je er bewust of onbewust overheen gaat.”

Is de internationalisering van de regio geen bedreiging voor eigen identiteit?
Steenbakkers: “Ik haak even in op de groeiende polarisatie waar Nederland aan ten prooi dreigt te vallen. Natuurlijk, de tijden veranderen. Maar we kunnen er niet omheen dat de internationals blijvend onderdeel uit zullen blijven maken van onze samenleving. We spreken ook bewust niet meer over expats, want dat waren de door kennis gedreven nomaden die maar een paar jaar bleven. Nu zien we dat internationals al gemiddeld 10 jaar blijven. Een leven opbouwen en gezinnen stichten. Kortom, we zullen er samen uit moeten komen met respect voor elkaars gewoonten en gebruiken.”

Meer informatie? Klik hier