Brabant staat stil bij 80 jaar vrijheid

In gesprek met Caroline Belt van Brabant Herinnert over het uitgebreide programma ‘Brabant: Brug naar Vrijheid’ en de toekomst van het herdenken en vieren van vrede en vrijheid.

In 2024-2025 staan we stil bij 80 jaar vrijheid sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Caroline Belt, programmadirecteur van Brabant Herinnert, vertelt ons over het programma, de uitdagingen en de toekomst van het herdenken van vrede en vrijheid.

Volgens Caroline is het nog steeds belangrijk om de Tweede Wereldoorlog te herdenken, zelfs – of juist - 80 jaar na dato. “De Tweede Wereldoorlog is verder weg dan ooit. Er zijn vrijwel geen ooggetuigen meer. We moeten herdenken en herinneren met wat ons nagelaten is. Hoe gaan we dat doen? Bovendien: oorlog is dichterbij dan ooit door de oorlog op Europese bodem maar ook door de gruwelijke beelden die dagelijks online tot ons komen. Het toont aan hoe fragiel vrede en vrijheid is en hoe essentieel het is voor de maatschappij om verbonden te blijven.”

Hoofdrol voor de jongere generaties

Brabant Herinnert gelooft er sterk in dat de lessen uit het verleden handvaten bieden voor de toekomst. Caroline: “Door zowel terug als naar de toekomst te kijken, weten we jongere generaties te verbinden aan thema’s zoals vrede en vrijheid. We geven bewust deze generaties een stem in het gesprek over herdenken en vieren. Bijvoorbeeld met het project ‘Studio Herinner’, opgezet voor en door jongvolwassenen (18 - 28 jaar). Dit team gaat in gesprek met leeftijdsgenoten over wat (on)vrijheid voor hen betekent. “Door met elkaar in gesprek te gaan – de verbinding op te zoeken – leer je ook om jezelf beter in anderen te verplaatsen en begrip voor elkaar te hebben. En dat is precies wat we met thema ‘Brabant: Brug naar Vrijheid’ willen bereiken. We delen een gezamenlijk verleden, laten we kijken naar ons gezamenlijk verhaal.”

Brabant: Brug naar Vrijheid

Dat thema is ook de naam van het uitgebreide programma waarmee Brabant van september ’24 t/m mei ‘25 stilstaat bij 80 jaar vrijheid. Een thema dus met een dubbele lading. “Fysieke bruggen worden letterlijk het podium in het programma, maar een brug staat ook symbool voor de verbinding tussen mensen, locaties, generaties en tijd. Lokaal worden er tal van activiteiten georganiseerd samen met bevlogen vrijwilligers, gemeenten en andere organisaties. We organiseren zelf een aantal activiteiten en we werken samen in fantastische initiatieven”.

‘80 jaar vrijheid is de aangelegenheid om met elkaar stil te staan bij onze vrede en veiligheid. Laten we leren van de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog en de lessen uit het verleden toepassen.’

Achter de Horizon

Een van de hoofdprojecten van Brabant Herinnert is de muzikale locatievoorstelling ‘Achter de Horizon’. Deze vindt plaats op de historische plek van Dropzone A van Operatie Market Garden in Meierijstad. De voorstelling verkent binnen een historisch kaderverhaal vrede en vrijheid vanuit zes tijdloze perspectieven: de bevrijder, de twijfelaar, de vrouw, de vluchteling, de jongere en de overbrugger. “Door de voorstelling te belichten vanuit zes gezichtspunten, biedt het een veelzijdig perspectief op (on)vrijheid en maakt het de geschiedenis levendig en relevant voor een publiek van alle generaties.”

Het Vrijheidspad

In september vindt de wandelestafette ‘Het Vrijheidspad’ plaats. Het Vrijheidspad is een verbindend event dat provinciegrenzen overschrijdt. Caroline: “Met het Vrijheidspad slaan we de brug tussen de provincies Limburg, Brabant en Gelderland en vertellen we het gezamenlijke verhaal van de bevrijding van Zuid-Nederland. We verbinden langs de route van Operation Market Garden verschillende activiteiten en herdenkingen met elkaar. Op deze manier vergroten we de betrokkenheid van de inwoners en creëren we bewustzijn bij een breed publiek.”

Vrijheidsmonologen

Een programmaonderdeel dat al op 5 mei 2024 is gestart met een grande finale op 5 mei 2025 is ‘De Vrijheidsmonologen’. Woordkunstenaars schuiven bij verschillende vrijheidsmaaltijden aan en gaan daar in gesprek over wat (on) vrijheid voor de deelnemers betekent. Zij verwerken deze gesprekken in een mini-performance. Op 5 mei 2025 komen alle creaties samen tijdens het Bevrijdingsfestival Brabant in ’s-Hertogenbosch.

brabantherinnert.nl

Het is slechts een greep uit het brede programma van Brabant Herinnert want naast de vele bezoekbare activiteiten, is Brabant Herinnert ook doorlopend opzoek naar nieuwe WOII-verhalen in samenwerking met Tilburg University en Erfgoed Brabant. In september lanceert Brabant Herinnert ook een strip ‘De Erfenis’. Caroline: “Stilstaan bij 80 jaar vrijheid is belangrijk. Met een breed en uitgebreid programma, maken we dat toegankelijk voor iedereen.”

Meer over Brabant Herinnert, de volledige agenda van ‘Brabant: Brug naar Vrijheid’, alle verhalen en het WOII erfgoed in Brabant staat op brabantherinnert.nl.