'Behaaglijk' Brabant met 1000 kilometer heggen, knotwilgen en zonnebloemen

Een mooie, gezonde en groene leefomgeving met slingerende beken, vitaal boerenland, groen dat doorloopt in steden en dorpen, en een duurzaam toeristische regio. Dat is waar ruim 70 Brabantse partners zich voor inzetten binnen Van Gogh Nationaal Park. De omgeving waar Vincent van Gogh opgroeide. Hier werd hij geïnspireerd door de natuur en de Brabander. Het Brabant dat je terugziet in Vincents wereldberoemde schilderijen en waar hij zijn leven lang naar terugverlangt. In Van Gogh Nationaal Park werken de 70 partners samen om dat landschap een duurzame toekomst te geven.

Van Gogh Nationaal Park (NP) is niet alleen een gebied, maar vooral ook een beweging om samen het landschap mooier te maken, gekoppeld aan de grote maatschappelijke opgaven die nu spelen, zoals klimaatadaptatie, de energietransitie, de transitie naar een kringlooplandbouw en de grote vraag naar woon- en werklocaties. Het is een Nationaal Park ‘nieuwe stijl’; steden, dorpen, natuurgebieden en het agrarisch gebied vormen samen het landschap. Een Nationaal Park nieuwe stijl zoals Van Gogh NP werkt niet alleen aan de verbetering van de kwaliteit van de biodiversiteit in natuurgebieden, maar juist ook in het landschap en de omgeving waarin we wonen en werken.

Slimme regio
“Van Gogh NP is geen park met harde grenzen,” aldus Frank van den Eijnden, operationeel directeur Van Gogh NP. “Het strekt zich uit in en rondom de steden Breda, Tilburg, ’s-Hertogenbosch, Eindhoven en Helmond waar ook al het erfgoed van Van Gogh te vinden is. Met alle partners wordt gebouwd aan het landschap van de toekomst, om het groene karakter van onze regio tot in de steden verder te versterken. Van Gogh vormt daarvoor de inspiratiebron: innovatief, met doorzettingsvermogen en verbeeldingskracht en met passie voor mens, natuur en landschap. Een slimme regio, waar vernieuwing en gastvrijheid de toon zetten. En dat allemaal middenin een groen landschap.”

Steeds meer bedrijven haken aan
De partners van het eerste uur in Van Gogh NP zijn gemeenten, waterschappen, natuur-, landbouw-, en streekorganisaties en de provincie Noord-Brabant. Zij dragen vanuit hun eigen programma’s, projecten en dagelijkse praktijk bij aan de duurzame ontwikkeling van dit landschap. Denk aan grote gebiedsontwikkelingen, of juist kleine projecten, dicht bij huis. Sinds de start in 2021 zijn er steeds meer bedrijven deel gaan nemen. Naast Rabobank en Brabant Water die Van Gogh NP vanaf het begin ondersteunen zijn inmiddels Heijmans, Synchroon en Eindhoven Airport vaste partners. Komend jaar worden de mogelijkheden voor participatie voor MKB uitgebreid.

Bedrijfsleven draagt bij aan biodiversiteit en gezondheid
Van den Eijnden: “Een mooi voorbeeld van een project dat recent is gestart in het Van Gogh NP is het ‘behagen’ van Brabant. Brabants Landschap, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, ZLTO, waterschappen en provincie Noord-Brabant gaan in Van Gogh Nationaal Park aan de slag met het aanleggen van 1000 kilometer heggen, hagen, bomenrijen, dijken en kruidenrijke akkerranden als natuurlijke aders in het landschap.

Daar waar het kan wordt dit gecombineerd met wandelpaden. Op deze manier worden meer verbindingen in het landschap gelegd ter versterking van het landschap en de biodiversiteit. En het mooie is dat bedrijven bij kunnen dragen aan het behagen van Brabant. Op de locatie waar je het als bedrijf belangrijk vindt dat het landschap wordt verfraaid met heggen en wandelpaden kun je financieel bijdragen. Niet alleen mooi en gezond voor je personeel en bewoners in het gebied maar ook nog eens goed voor de groene PR en eventuele CO2 compensatie. Dit voorjaar lanceren we een webapplicatie waarop Brabanders en bedrijven kunnen zien welke projecten zij financieel kunnen ondersteunen.”

Groen en blauw
Brabant kent grote opgaven op gebied van klimaat, waterkwaliteit en biodiversiteit. Met het behagen van Brabant wil Van Gogh NP nu al 1000 kilometer aan groenblauwe dooradering aanleggen. Dus met veel meer groene elementen zoals bomenrijen en kruidenrijke akkerranden, en aan blauwe elementen zoals kikkerpoelen en natuurvriendelijke oevers. Met deze aanpak zijn straks ook meer mogelijkheden tot recreatie, bijvoorbeeld door de aanleg van wandelpaden over boerenland.

Eerlijke beloning voor landschapsherstel
Ieder landschapselement heeft zijn eigen functie. Zo zorgen knotwilgen langs sloten voor een betere waterkwaliteit en zijn ze aantrekkelijk voor vogels, wilde bijen en vlinders. “In Brabant zijn er verschillende regelingen die het voor grondeigenaren aantrekkelijk moeten maken om te investeren in landschapselementen. Iedereen kan meedoen om het landschap mooier te maken”, aldus Joris Hogenboom, directeur van Brabants Landschap. Gemeenten en waterschappen kunnen bomen aanplanten en wegbermen of slootkanten ecologisch beheren. Agrariërs en particuliere grondeigenaren kunnen bloemrijke randen inzaaien. Voor Brabanders is een rol weggelegd om de eigen tuin aantrekkelijk te maken voor vogels en insecten, of als vrijwilliger in het landschap. Frank van den Eijnden: “Het behagen van Brabant is speerpunt van Van Gogh NP. Wij willen hiermee de verbinding leggen tussen natuurgebied en dorp of stad en een gezonde toekomst bieden voor de ondernemers die deze gebieden beheren.”

Het Jaar van de Zonnebloem
De verwachting is dat het voorbereidende werk voor het Behagen van Brabant medio 2024 is afgerond. En dat in het voorjaar voor het eerst daadwerkelijk vegetatie wordt geplant. “Dat zal nog vrij kleinschalig zijn”, zegt Hogenboom. “De eerste stapjes. Richting de tweede helft van 2024 en in 2025 komen er dan de grotere acties. Dan start de uitvoering: dan begint het echt.”

Frank van den Eijnden vult aan: “Samen met Van Gogh Brabant gaan we in 2024 ‘Het Jaar van de Zonnebloem’ vieren. Aanleiding is een grote tentoonstelling in de National Gallery in London over de Vaas met zonnebloemen van Van Gogh”. De Brabantse Van Gogh-organisaties grijpen dit aan om zonnebloemen door heel Brabant in te zetten voor diverse projecten en letterlijk toe te voegen aan de bloemenmengsels voor in bermen en akkerranden. “Heb je als bedrijf ideeën en wil je aanhaken bij het jaar van de Zonnebloem neem dan vooral contact mij op!”, aldus een enthousiaste Frank van den Eijnden.