8 juli 2020

Zorg en Welzijn

REVOLUTIONAIRE AANPAK IN MÁXIMA MC OM PATIËNTEN FIT TE MAKEN VOOR DE OPERATIE

Het is al jaren bekend dat patiënten die lichamelijk fit zijn, sneller herstellen na een grote operatie en minder complicaties hebben. Máxima MC kiest daarom voor een revolutionaire aanpak in de zorg: prehabilitatie. Dit is een programma waarmee de conditie van patiënten een boost krijgt vóór de operatie.

Het prehabilitatie-programma bestaatuit vier pijlers:

1. Intensieve training op kracht en conditie
2. Uitgebalanceerde voeding met extra eiwit en vitamines
3. Leefstijlaanpassing en stoppen met roken
4. Mentale ondersteuning

Internationaal onderzoek
Samen met een team van specialisten, fysiotherapeuten, diëtisten en verpleegkundigen doet chirurg Gerrit Slooter van Máxima MC een groot internationaal onderzoek naar het effect van prehabilitatie bij patiënten die geopereerd worden voor kanker van de dikke darm. Deze PREHAB-trial wordt gesteund door KWF Kankerbestrijding en het Máxima MC Fonds. De gemiddelde leeftijd van de deelnemende patiënten is 68 jaar en juist rond deze leeftijd kan in korte tijd veel bereikt worden om de fitheid te verbeteren. Er zijn positieve uitzonderingen maar gemiddeld bewegen deze patiënten te weinig en is het eetpatroon en de leefstijl niet optimaal.

Zelf de regie nemen
“Door prehabilitatie worden patiënten niet alleen fitter en gezonder, maar staan ze ook veel positiever in het leven en gaan ze beter om met hun ziekte”, vertelt chirurg Gerrit Slooter. “Dat komt doordat zij echt fitter en krachtiger worden, maar ook omdat ze actief betrokken worden bij hun behandeling. Ze nemen, als het ware, zelf de regie om de operatie goed te doorstaan.” En het blijkt te werken. Patiënten herstellen sneller en liggen korter in het ziekenhuis. “Bij controles na de operatie blijven patiënten enthousiast over prehabilitatie. Velen houden de veranderde leefstijl vast, doen meer aan sport en bewegen vaker. Er blijkt meer energie in hun lichaam en geest te zitten dan zij zich bewust waren.”

Chemotherapie
Mogelijk leidt prehabilitatie zelfs tot een betere overleving. Een onderzoeksgroep uit Montréal heeft dit als eerste aangetoond bij patiënten met kanker van de dikke darm. Mogelijk krijgen patiënten door prehabilitatie een verhoogde weerstand en zijn er ook positieve veranderingen op celniveau. Ongeveer één op de drie patiënten krijgt na een darmoperatie aanvullend chemotherapie en het valt te verwachten dat iemand die beter en sneller hersteld is van een operatie, ook beter en sneller in staat is om chemotherapie te doorstaan.

Prehabilitatie in de buurt
Samen met fysiotherapiepraktijken in de regio heeft Máxima MC een netwerk opgezet om prehabilitatie ‘in de buurt’ aan te kunnen bieden. Tijdens het programma, dat vaak drie tot vier weken duurt, wordt drie keer per week intensief getraind onder begeleiding van een fysiotherapeut. Door dit in de buurt aan te bieden, hoeven patiënten hiervoor niet meerdere keren per week naar het ziekenhuis te reizen. In de fysiotherapiepraktijken werken oncologisch gespecialiseerd fysiotherapeuten. Zij hebben een training doorlopen in Máxima MC om de details van prehabilitatie te leren en alles te weten te komen over het behandeltraject dat patiënten doorlopen. Zo kunnen zij ook een belangrijke rol vervullen bij de voorlichting en de mentale steun van patiënten.

Netwerk uitbreiden
Vanwege het succes van prehabilitatie bij darmpatiënten is Máxima MC ook begonnen met prehabilitatie bij patiënten die worden geopereerd aan lever en longen. “Aangezien Máxima MC de complexe operaties van de lever verzorgt voor alle zieken-huizen rond Eindhoven en ook voor patiënten uit Venlo, zal het netwerk voor fysiotherapeuten uitgebreid moeten worden om prehabilitatie ook daar mogelijk te maken. Dat betekent dat andere ziekenhuizen zich kunnen aansluiten bij het prehabilitatie-programma. In een volgende fase hopen we ook andere patiënten die een grote operatie moeten ondergaan bij prehabilitatie te betrekken.”

Samen met de academische ziekenhuizen uit Groningen en Nijmegen heeft Máxima MC de uitdaging opgepakt om prehabilitatie in Nederland voor alle patiënten beschikbaar te maken. De verzekeraars zijn enthousiast en ook de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft prehabilitatie omarmd. Voor deze drie ziekenhuizen zijn er financiële afspraken gemaakt om prehabilitatie te vergoeden. Daarvoor is een ‘innovatie regeling’ opgesteld waarvan in principe alle ziekenhuizen in Nederland gebruik kunnen maken.

500 experts uit 22 landen
In 2018 organiseerde Máxima MC het eerste wereldcongres over prehabilitatie in Eindhoven: The Prehabilitation World Conference. Er waren 500 experts aanwezig uit 22 landen. Tijdens het congres werd The International Prehabilitation Society opgericht (www.prehabsociety.com). Doel van de society is om alle betrokkenen in de wereld van prehabilitatie bij elkaar te brengen: chirurgen, anesthesisten, fysiotherapeuten, diëtisten, psychologen, sportartsen en managers. Samen met collega’s uit het Verenigd Koninkrijk werd in 2019 het volgende wereldcongres in Londen georganiseerd; een uitverkocht programma met meer dan 800 deelnemers. Dit jaar stond Barcelona op het programma, maar helaas kon dit niet doorgaan vanwege het coronavirus.

Revolutie
“Met prehabilitatie zijn we als Máxima MC niet alleen in staat om in ons eigen ziekenhuis de zorg te verbeteren, maar ook in de regio, landelijk en zelfs internationaal. Netwerken die ontstaan zijn door het opzetten van de internationale PREHAB-trial moeten ertoe leiden dat deze revolutie in de zorg voor iedereen beschikbaar komt. Het Máxima MC Fonds heeft dit mede mogelijk gemaakt. Daarom doe ik graag een beroep op iedereen om de projecten van het fonds te ondersteunen.” Meer informatie over het Máxima MC Fonds vindt u op www.mmc.nl/fonds.

Gerrit Slooter, chirurg Máxima MCVoorzitter van de International Prehabilitation Society.

Foto: Koen Verheijden

Gerelateerd