5 mei 2020
‘Zzp’er betaalt de helft minder belasting’: klopt dat wel?
Zzp’ers betalen de helft minder ten opzichte van werknemers, de helft heeft geen enkele financiële buffer en ze komen ‘massaal in acute geldnood’, aldus RTL Z. Dat vraagt om een ZiPconomy factcheck. De uitkomst laat zich raden. De zzp’er betaalt de helft minder belasting, zo staat te lezen in een artikel op RTL Z (Zzp’ers massaal in acute geldnood: waar gaat het mis?). Een ‘waanzinnig groot verschil’, zo reageert hoogleraar fiscale economie Peter Kavelaars in hetzelfde stuk. “Het grote verschil in netto-inkomen tussen werknemers en zzp’ers heeft ervoor gezorgd dat veel mensen schijnzelfstandige zijn geworden.” Dat gat moet dus kleiner, vindt hij. In plaats van een belastingverschil van 50 procent een verschil van 15 of 20 procent.
Massale geldnood?
1 op de vijf zelfstandigen heeft op dit moment een aanvraag voor inkomensondersteuning gedaan (zie hier). Dat duidt nog niet direct op het feit dat zzp’ers ‘massaal in acute geldnood’ zitten, zoals het RTL Z artikel stelt. Verder staat in het stuk dat de helft van de zzp’ers geen enkele financiële buffer heeft opgebouwd (RTLZ baseert zich daarbij op onderzoek van FNV). Uitgebreid onderzoek van TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) wijst uit dat die claim niet klopt. Volgens deze enquête heeft 20% van de zelfstandig ondernemers een buffer van ‘minder dan drie maanden’. 54% heeft een buffer van meer dan zes maanden.
Betalen zzp’ers helft belasting?
Maar interessanter is de uitspraak dat zzp’ers de helft minder belasting betalen dan werknemers. Al was het maar omdat deze bewering vaker de kop op steekt. Zie bijvoorbeeld in dit opinie artikel in het FD van prof Sigrid Hemels, waarin ze het heeft over ‘fiscale zzp-subsidiëring’. RTL laat advocaat Boris Emmerig een rekensommetje doen: “Stel je omzet als zzp’er is 60.000 euro en je kosten komen uit op 10.000 euro. Over de 50.000 euro betaalt de zzp’er 10.010 euro belasting”, aldus Emmerig. “Daartegenover staat een werknemer die 50.000 euro loon krijgt. Deze werknemer moet 20.961 euro belasting betalen.” Echter, wat blijkt:
Navraag bij Emmerig leert ons dat hij zijn berekening baseert op een salaris van 60.000 euro en niet 50.000. Alleen dat heeft RTL Z volgens Emmerig verkeerd overgekomen. Ook gaat hij uit van de situatie van 2018. Dat is vóór het belastingplan 2020, het plan dat de verschillen tussen werknemers en zelfstandigen verkleint (zie ook hier).
En in dit rekensommetje wordt de verplichte inkomensafhankelijke premie zvw die zelfstandigen betalen weggelaten, wat eigenaardig is als je verschillen in belasting/premie duidelijk wilt maken.
Dus laten we dit rekensommetje even opnieuw doen:
Wie 50.000 euro aan salaris invoert in Loonwijzer.nl komt uit op 14.682 euro aan inkomstenbelasting/premie volksverzekering:
Wie 50.000 euro ‘winst uit onderneming’ invoert in de zzp-rekentool van KNAB (zie hier) laat zien dat een zzp’er in die situatie 11.109 euro aan inkomstenbelasting + (verplichte) bijdrage Zvw betaalt. (Daarbij gaan we uit van situatie dat de zzp’er recht heeft op zelfstandigenaftrek, terwijl volgens het IBOzzp rapport slechts de helft van alle zzp’ers daar aanspraak op maakt. Voor zzp’ers met een BV zijn bedragen anders, bij 50.000 netto omzet ligt het belastingbedrag hoger van bij deze ‘IB-ondernemer’).
Bij 50.000 euro salaris/winst uit onderneming betaalt een zzp’er inderdaad minder belastingen, dat komt echter niet in de buurt van ‘de helft’ , zoals het RTL Z artikel stelt.
Appels en peren
Fundamenteler is de vraag of je een jaarsalaris van 50.000 euro wel kunt vergelijken met een ondernemersinkomen van 50.000 euro. Een communicatieadviseur (HBO/WO-opleiding, 10 jaar werkervaring) is een voorbeeld van iemand in loondienst met een dergelijk jaarsalaris. Deze adviseur betaalt dus bijna 17.500 euro aan belastingen en premies. Iemand die hetzelfde werk doet, maar dan als zelfstandige, heeft al gauw een uurtarief van 60 euro. Dat is een jaaromzet (bij 1.500 uur) van 90.000 euro. Met aftrekbare kosten (uit het voorbeeld van RTL Z) van 10.000 kom je uit op een winst uit onderneming van 80.000 euro. Flink meer inkomen dan iemand in loondienst (logisch, want ondernemersrisico). Maar: deze persoon betaalt dus ook flink meer belastingen: 25.715 euro. Een zelfstandige met een omzet (na aftrek van kosten) van 50.000 euro (bij fulltime werk, 1500 uur = 36 uur per week maal 42 weken) is bijvoorbeeld een ervaren verpleegkundige, met een uurtarief van 40 euro per uur. Die betaalt dus (zie eerder rekenvoorbeeld) 11.109 euro aan belasting plus zvw premies. Een verpleegkundige in loondienst heeft een maandsalaris van zo’n 2400 euro. En betaalt per jaar zo’n 4.750 euro aan belasting en premies. De werknemer betaalt dus flink minder belastingen. Of neem een IT’er met een salaris van 6000 euro per maand (ongeveer 26.000 euro belasting per jaar) of een zzp-IT’er met een tarief van 90 euro per uur: hetzelfde werk. Een fulltime werkende IT-zzp’er betaalt met die omzet (1500 uur, 10.000 kosten, zoals in RTLZ voorbeeld) 42.000 euro belasting . 16.000 euro per jaar méér dus dan zijn vakgenoot in loondienst. Kortom: als je hetzelfde werk als uitgangspunt neemt, betaalt een zelfstandige in bijna alle sectoren (laag opgeleid werk en bijvoorbeeld de media [relatief lage tarieven tov salaris] uitgezonderd) meer belasting dan een werknemer (zie ook dit artikel voor een nadere uitwerking).
Conclusies
Er valt het nodige aan dergelijke rekenplaatjes af te dingen. Een vast bedrag van 10.000 aan aftrekbare kosten (bijv. voor pensioen of verzekeringen) zoals RTL Z hanteert kan flink hoger (en dus minder belastingen), maar ook lager zijn. Maar los daarvan, lijken de volgende conclusies rechtvaardig.
Aannames uit het RTL Z stuk dat zzp’ers massaal in acute geldnood zitten en de helft geen buffer heeft, kloppen niet.
Het rekenvoorbeeld waarin een zzp’er de helft minder belasting betaalt dan een werknemer, klopt om aantal redenen niet. (Zie voor verdere verdieping dit eerdere ZIP artikel om te zien hoe belastingverschillen uitpakken bij verschillende inkomens (ja, in sommige gevallen is het verschil wel degelijk 50%) of dit artikel, met inzicht in [asynchrone] marginale belastingdruk van werknemers en zelfstandigen.)
Bovenal: je is logischer gelijk werk met verschillende contractvormen te vergelijken. Zelfstandigen betalen vaak meer belasting dan werknemers die vergelijkbaar werk doen.
bron: https://www.midpointbrabant.nl/