GROTE DRUK OP BRABANTSE WONINGMARKT VRAAGT EVENWICHTIGE VISIE

De Brabantse woningmarkt piept en kraakt. Er worden te weinig woningen opgeleverd om de grote achterstanden in te lopen en in de nieuwe groeiende vraag te voorzien. “De druk op de overheid om in actie te komen neemt van alle kanten toe. De maatschappelijke en economische consequenties van de problematiek beïnvloeden complete steden en generaties. De budgetten die het kabinet versneld wil uitgeven om de woningbouwproductie aan te jagen, zijn een goed begin. Maar dit kan alleen in samenhang met opgaven voor duurzame energieopwekking, klimaatadaptatie en transitie van de landbouw. En door alle thema’s in samenhang te benaderen ontstaan nieuwe kansen voor synergie en ruimtelijke kwaliteit,” aldus Erik Leijten, directeur van vastgoed- en gebiedsontwikkelaar BDP Ontwikkeling Regio Zuid.

“Ook in Brabant is sprake van groei van het aantal bewoners en van het aantal huishoudens. De prognose is dat dit de komende twintig jaar zo blijft. De Brabantse stedelijke regio’s floreren als kennis- en innovatieregio en dat heeft een grote aantrekkingskracht voor kenniswerkers uit de hele wereld. Dit heeft grote impact op de woningmarkt.

Sneller nieuwbouwlocaties aanwijzen

“Door de oplopende prijzen, veroorzaakt door de schaarste, hebben met name starters nauwelijks kansen op de woningmarkt. Zowel een huurwoning als een koopwoning wordt onbereikbaar. De enige manier om hier een doorbraak in te verkrijgen is meer woningen bouwen. Hiervoor is het nodig dat door de overheid extra woningbouwlocaties worden aangewezen.

Leijten wijst op de lange doorlooptijden van projecten, vooral in binnenstedelijke ontwikkelingen. “Procedures duren vaak te lang en over de hele linie is te weinig capaciteit om bij de provincie en de gemeentes de processen en vergunningsaanvragen gestroomlijnd te laten verlopen. En aannemers hebben niet voldoende mensen om het werk uit te voeren. Er zit onvoldoende vaart in het proces. Het is belangrijk dat het tij gekeerd wordt.”

Artist van het Campinaterrein in Eindhoven.

Samen de toekomst maken

Een deel van de oplossing ziet Leijten in versnellen door meer samen te werken. “We leven in een nieuwe realiteit met stevige uitdagingen en dan moet je elkaar opzoeken. Denk aan gebiedsontwikkelaars, corporaties, zorgorganisaties, overheidsorganen, belangengroepen, natuurbeschermers. Problemen over stikstof en PFAS verdwijnen niet vanzelf, dus moeten we creatieve en gezamenlijke oplossingen bedenken in plaats van elkaar tegenwerken en daardoor vertragen. Een mooi voorbeeld van een locatie waar dat lukt, is op het Eindhovense Campinaterrein. Hier verrijst een door BPD ontwikkelde buurt met een goede balans tussen betaalbare huur- en koopwoningen. Er komen sociale huurwoningen, zorgwoningen, huizen voor gezinnen en yuppen. Gebouwen worden met respect voor cultuurhistorische waarden herontwikkeld en daarbij wordt niet alleen de gemeente betrokken maar ook bijvoorbeeld de Van Abbe Stichting. We werken samen met ondernemers die hun bedrijf vestigen op het terrein en positioneren de buurt met een duidelijke link naar de oorsprong van het gebied. Er zijn nu al diverse voedsel producerende en verwerkende ondernemers gevestigd die eerlijke en duurzame voedsel produceren i.s.m. lokale leveranciers. We bouwen hier echt samen, met oog voor elkaars belangen én het bredere belang.”

Traditionele paden verlaten

Toch dienen voor echt betaalbare eigentijdse woningen ook nieuwe woongebieden buiten de steden te worden aangewezen, volgens Leijten. “De opgave is simpelweg temvangrijk. Hierbij dienen slimme combinaties gemaakt te worden dan de traditionele ontwerpopgave. Denk bijvoorbeeld aan woonconcepten die de natuur omarmen, de biodiversiteit verrijken en bestaande sociale structuren respecteren. Maar het gaat ook over oplossingen voor toekomstbestendig wonen, zodat bijvoorbeeld ouderen langer zelfstandig kunnen blijven.” De steeds kleinere gezinsomvang speelt hierbij ook een rol. Flexibiliteit van woningen krijgt steeds meer aandacht. “Hoe prettig is het als je als alleenstaande met co-ouderschap makkelijk voor enkele dagen per week extra slaapruimte kunt creëren. Een randvoorwaarde om dit soort samenwerkingen en concepten echt gerealiseerd te krijgen, is de switch van zowel de markt als de overheid. De overheid zal minder regulerend, maar meer regisserend en zelfs investerend moeten optreden. Wat betreft de marktpartijen die dienen de traditionele paden te verlaten. Dat biedt ruimte voor prachtige initiatieven waarin belangen samenkomen. BPD investeert zelf ook blijvend in buurten en wijken. “Naast gebiedsontwikkelaar zijn we sinds eind vorig jaar ook belegger en investeren we daarmee permanent in gebieden. Met BPD Woningfonds realiseren we betaalbare en duurzame huurwoningen voor huishoudens met een inkomen tussen één en twee maal modaal. Onze rol als gebiedsontwikkelaar verandert en vraagt andere competenties. Vormen van nieuwe coalities om vanuit diverse thema’s de kansen en de mogelijkheden in de ruimtelijke ordening te benutten is essentieel. Wij gaan een uitdagende tijd tegemoet en als wij de ruimte krijgen kunnen er prachtige dingen ontstaan.